Bytom przez lata nazywany był małym Wiedniem za sprawą imponujących przykładów architektury secesyjnej. Historię 35 najciekawszych budynków Śródmieścia poznaliśmy już w zeszłym roku w ramach Szlaku Architektury Secesyjnej. Dziś przyglądamy się kolorowym detalom z motywem meandra i glazurowanej cegle, które – za sprawą projektów Karla Bruggera – zdobią budynki użyteczności publicznej w Bytomiu.
Spacer szlakiem architektury Karla Bruggera
Władze miasta zapraszają na spacer szlakiem architektury autorstwa wieloletniego miejskiego radcy budowlanego Karla Bruggera, twórcy bytomskiej secesji.
Przedsięwzięcie jest kontynuacją utworzonego w ubiegłym roku Szlaku Architektury Secesyjnej w Bytomiu, który przybliża walory secesyjnych kamienic Śródmieścia. Tym razem miłośnicy bytomskiej zabudowy i turyści będą mieli okazję bliżej poznać secesyjne budynki użyteczności publicznej autorstwa Karla Bruggera.
– W ciągu blisko dwóch pierwszych dekad XX w. ten miejski radca budowlany zaprojektował m.in. bogato zdobiony budynek IV Liceum Ogólnokształcącego przy pl. Sikorskiego, monumentalny kompleks zabudowań Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 4 przy al. Legionów czy też zabytkową, a wówczas zupełnie nowatorską, oczyszczalnię ścieków i spalarnię śmieci przy ul. Zabrzańskiej, w której architektowi udało się połączyć funkcjonalność z estetyką – mówi Mariusz Wołosz, prezydent Bytomia.
Mapa, spacer i opowieść o architekturze w podcastach
W ramach projektu powstała mapa z opisem 12 budynków zaprojektowanych przez Karla Bruggera. Opowieść o detalach architektonicznych i historii powstania budynków dostępna jest także w serii podcastów w serwisie YouTube oraz na podstronie: www.bytom.pl/czas-wolny/szlak-bruggera.
Do końca listopada na elewacjach ośmiu budynków projektu Bruggera, pojawią się także ozdobne tablice informujące o walorach architektonicznych obiektów.
Opracowaniem materiałów wraz z Wydziałem Komunikacji Medialnej i Promocji Urzędu Miejskiego w Bytomiu zajął się Marek Wojcik – współtwórca Cyfrowej Biblioteki Bytomskiej Architektury bazującej na unikalnych materiałach z miejskich archiwów budowlanych, autor książek, pasjonat bytomskich zabytków oraz przewodnik.
– Elewacja z białej glazurowanej cegły, kolorowe detale architektoniczne z motywem maendra, mansardowy dach to niektóre cechy efektownego stylu architekta Karla Bruggera, który na początku XX w. stworzył dla Bytomia kilkanaście budynków. Większość z nich do dziś zdobi miasto i służy mieszkańcom – mówi Marek Wojcik, współtwórca szlaku.
W ramach promocji projektu w sobotę 8 listopada o godz. 10.00 odbędzie się spacer po mieście, który poprowadzi Marek Wojcik. Wydarzenie rozpocznie się zwiedzaniem wnętrza IV Liceum Ogólnokształcącego przy placu Sikorskiego, gdzie uczestnicy będą mogli zobaczyć także zachowane stylowe elementy wystroju i posłuchać ciekawostek o działalności radcy budowlanego Karla Bruggera w Bytomiu.
Na spacer można zapisać się, dzwoniąc do Biura Promocji Bytomia, pod numer telefonu 32 786 82 20. Zapisy ruszają od 6 listopada (godzina 9.00). Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. W razie niepogody zwiedzanie będzie ograniczone do budynku szkoły.
Barwna secesja
Karl Brugger pojawił się w Bytomiu w 1901 r. i od razu skupił uwagę swoim kunsztem, projektując gmach Miejskiej Katowickiej Szkoły Realnej (dzisiejszego
IV Liceum Ogólnokształcącego przy pl. Sikorskiego). Budynek ten to pierwszy tak znaczący obiekt wybudowany w stylu secesji na Górnym Śląsku, w którym autor w zupełnie nowy sposób interpretuje stare formy, nadając im indywidualny styl.
Budynki szkolne zajmują zresztą w jego dorobku sporo miejsca. Jest także autorem gmachu dawnej szkoły ewangelickiej przy pl. Klasztornym (dzisiejsza Poradnia Psychologiczno-Pedagogicza), rozbudowy Szkoły Rejonowej nr 4 przy ul. Chrobrego, a także imponującego budynku Szkoły Rejonowej nr 5 (dzisiejszej SP nr 5) przy al. Legionów.
Karl Brugger – twórca nie tylko secesji
Karl Brugger został zapamiętany nie tylko jako mistrz architektury w stylu secesyjnym. Z czasem w jego twórczości pojawiły się także nowe trendy w architekturze, o czym sam pisał, projektując budynek przy ulicy Rostka 14, w którym obecnie mieści się komisariat policji, a co widać gołym okiem w oszczędnej, choć nadal nie pozbawionej kunsztu architekturze Szpitala Specjalistycznego nr 1 przy ul. Żeromskiego.
Warto odnotować także zasługi tego radcy budowlanego w rozwoju urbanistycznym miasta. Oprócz architektury do jego najważniejszych osiągnięć należą: budowa kanalizacji, głównej sieci ulic oraz stworzenie przepisów budowlanych, które utorowały drogę przyszłemu rozwojowi Bytomia. Wraz ze swoim wieloletnim pracodawcą – nadburmistrzem Georgiem Br�źningiem stworzył w istocie nowe oblicze Bytomia.
Całkowity koszt realizacji projektu „Karl Brugger. Twórca bytomskiej secesji ‒ i nie tylko ”wyniósł 7,4 tys. zł, z czego 2 tys. stanowi dofinansowanie Śląskiej Organizacji Turystycznej w Katowicach.